Powered by Blogger.
RSS

Khám phá gia vị Tây

Gia vị luôn là một nét đặc sắc của ẩm thực. Biết phối hợp một cách nhuần nhuyễn các loại gia vị sẽ làm cho món ăn thêm phần thơm ngon và tinh tế. Vì hầu hết chúng ta đều đã quen thuộc với những loại gia vị Á Đông nên trong bài này mình sẽ chia sẻ chút ít kiến thức và kinh nghiệm về các loại gia vị Tây, thường ứng dụng nhiều trong các món nướng, soup, hầm, salad và mì.

Nhiều bạn ít tiếp cận với đồ Tây dễ có cảm giác là món Tây khó ăn, không hợp khẩu vị. Thực ra, ẩm thực Tây Phương mà điển hình là các nước vùng Địa Trung Hải như Pháp, Ý, Tây Ban Nha... vốn đã có tiếng từ lâu đời. Sự phối hợp các loại gia vị trong món ăn cũng đã được nâng tầm lên thành một nghệ thuật. Ở đây mình dùng từ GIA VỊ với nghĩa chung là SEASONINGS, bao gồm cả herbsspices. Mình cũng chỉ nêu một số loại chính, nhiều ứng dụng, chứ không thể đề cập hết được vì thế giới gia vị vô cùng phong phú.


CÁC LOẠI RAU THƠM - HERBS

Đối với dân làm bếp thì herb là các loại rau thơm, thường là phần lá, có thể dạng tươi hoặc dạng khô, nhằm tăng hương vị cho món ăn.

1. Ngò Tây (Parsley)

Ngò Tây có hai loại: curly parsley (ngò xoăn) và flat pasley (ngò thẳng). Tên parsley nói chung thường ám chỉ loại ngò xoăn, nhưng flat parsley thì mùi hương đậm hơn, thường được dùng trong các món ăn Ý. Ngò Tây xoăn dùng để trang trí món ăn cũng rất đẹp.

Parsley kết hợp với tỏi tạo mùi hương rất thơm nên thường được dùng làm bánh mì bơ tỏi, các loại xốt, soup...


2. Xô thơm (Sage)

Lá xô thơm có vị nồng và ấm, rất thích hợp với các món nướng, đặc biệt là thịt gia cầm, thịt heo, xúc xích... Heo mọi nướng xô thơm, hay gà ướp xô thơm cùng chanh vàng rồi nướng giấy bạc, cứ gọi là thơm phức. Làm khoai tây bọc phô mai chiên xù có chút bột xô thơm sấy cũng rất ngon. Món cà tím nướng mà có lá xô thơm thì tuyệt cú mèo.

Tùy món mà mình dùng lá xô thơm tươi hoặc sấy khô. Cây này cũng dễ trồng, như các loại rau gia vị khác.


3. Hương thảo (Rosemary)

Nếu bạn là người yêu thích món nướng, thì trong nhà không thể thiếu lá hương thảo. Lá này rất thơm (đúng như cái tên của nó), dùng để ướp đồ nướng, hoặc chế biến nước xốt, nêm soup hay các món hầm... rất ngon. Lá hương thảo rất hợp với thịt bò, thịt gà. Nếu bạn không thích mùi thịt vịt thì hãy ướp cùng với lá hương thảo và chút bạc hà. Lá hương thảo kết hợp với rượu vang đỏ và táo xay làm nên thứ nước xốt hấp dẫn đầy hương vị, có thể dùng chấm thịt hay hải sản.



Lá hương thảo chủ yếu dùng để ướp đồ nướng hay nấu các món hầm nên dùng lá sấy khô tiện hơn. Bạn cũng có thể gieo hạt giống để trồng lấy lá tươi.


4. Cỏ xạ hương (Thyme)

Cỏ xạ hương là loại rau gia vị thường thấy trong các món ăn vùng Địa Trung Hải. Khác với lá hương thảo vốn được xem là "hữu xạ tự nhiên hương", cỏ xạ hương thường phải nấu lâu mới tỏa mùi thơm nên nó hợp với các món hầm. Các món cá nướng với cỏ xạ hương và chanh vàng cũng rất thơm.



Parsley, sage, rosemary và thyme là bốn loại rau thơm đặc trưng nhất của phương Tây. Trong bài hát nổi tiếng Scarborough fair có câu đầu tiên như thế này: “Are you going to Scarborough fair? Parsely, sage, rosemary and thyme”. Theo tục lệ thì trong dịp lễ Thanksgiving, giữa bàn ăn luôn có một con gà Tây ướp với 4 loại rau thơm này. Mình thì không thích gà Tây nhưng cũng công nhận 4 loại rau thơm trên ướp với nhiều món ăn tạo hương vị rất thơm ngon.

5. Húng quế Tây (Basil)

Basil có loại lá lớn, lá nhỏ và lá tím. Basil tím rất thơm, dùng làm gia vị các món mì không những đẹp màu mà còn có mùi vị hấp dẫn. Basil xanh vị cay nhẹ, thanh mát, hợp với các món soup, salad, pizza. Cây này rất dễ trồng, mình rắc mớ hạt nó lên phơi phới, xanh mướt đầy sức sống. Đây phải nói là vừa ưu điểm vừa nhược điểm của basil. Ưu là dễ trồng dễ sống, nhược là vì nó dễ quá, khỏe quá nên ăn hết chất dinh dưỡng từ đất của các cây khác, nên phải trồng riêng.



Basil khô cũng rất thơm (thậm chí còn thơm hơn lá tươi) và dễ sử dụng cho nhiều món nên đây là loại gia vị cần có trong nhà.


5. Oregano

Lá oregano thường được dùng cho các món "rặt" Tây như pizza, bánh mì bơ tỏi... nên có lẽ vì thế mà cũng khá xa lạ với người Việt, và cũng không biết tiếng Việt gọi lá này là  gì. Lá này có vị nồng, ấm và theo cảm nhận cá nhân thì mình thấy lá sấy khô có mùi hương đậm đà và dễ chịu hơn là lá tươi.

6. Chervil

Không biết phải dịch cái lá này là gì. Về hình thức thì nó khá giống với ngò rí (tiếng Anh là coriander), nhưng lá nhỏ  hơn và yểu điệu hơn. Rau này đặc biệt hợp với các món trứng. Làm trứng ốp la, trứng chiên mà có chervil thì rất thơm. Ngoài ra dùng nó để trang trí các món ăn cũng rất đẹp (mình thấy đẹp hơn ngò).


7. Sorrel

Đây là một loại rau lá chua, dùng để trộn salad hay tạo chua cho cánh, soup rất ngon. Vị chua cũng rất thanh dịu.


8. Lá nguyệt quế (Bay)

Lá này thơm dai và giống như cỏ xạ hương, thường phải nấu lâu lâu mới thơm nên phù hợp với các món hầm, ragu... Lá nguyệt quế hóa giải mùi hoi của các loại thịt như thỏ, cừu, vịt... khá hữu hiệu.



9. Tỏi tây (Leeks)

Tỏi tây là loại rau gia vị khá quen thuộc với người Việt dưới cái tên hành boaro, có mùi thơm nhẹ và không hăng như hành nên có thể dùng được cho món chay. Tỏi tây dùng để nấu soup rất ngon, đặc biệt phù hợp với các món bò và gà. Nhà mình rất thích món soup kem và tỏi tây là thứ gia vị không thể thiếu cho các món ăn này.


10. Cỏ ngọt (Stevia)

Stevia là một loại thảo mộc có lá mang vị ngọt tự nhiên (rất ngọt, gấp 200-300 lần đường thường), nhưng không chứa calo, không gây sâu răng và không ảnh hưởng đến nồng độ glucose trong máu. Chính vì thế stevia được chế biến thành đường kiêng và ngày nay rất được tin dùng dù chi phí có hơi cao vì nó phù hợp với mọi đối tượng và tốt cho sức khỏe.

Stevia cũng rất dễ trồng. Mình trồng stevia lá xanh mơn mởn. Chỉ cần ngắt một ít lá tươi thả vào trà là có món uống ngọt ngào thanh mát. Lá stevia cho vào nước xốt, soup, nước dùng... cũng tạo vị thanh ngọt tự nhiên rất dễ chịu. Nhà mình cũng dùng đường stevia của Mỹ cho các món đồ uống. Stevia dùng với bạc hà rất hợp.


11. Oải hương

Oải hương không chỉ đem lại hương thơm nồng nàn mà có còn là một loại thảo mộc rất tốt cho sức khỏe. Nụ hoa oải hương khô có thể dùng làm gia vị hoặc uống trà, chỉ cần dùng chưa đến 1g là mùi hương đã ngào ngạt, vì thế khi dùng nhớ để ý đừng cho quá nhiều, mùi sẽ rất nồng.

Oải hương hợp với các món rau trộn khi dùng chung với basil và cỏ xạ hương, ngoài ra cũng rất hợp với các món nướng và thịt cừu. Mùi oải hương rất mạnh, nên có thể nói là "thuốc đặc trị" cho những loại thịt nặng mùi như cừu.

Nếu bạn thích làm bánh, hãy bỏ một ít nụ oải hương vào hũ đường và đóng kín trong vài tuần, đường sẽ được ướp một làn hương ngọt ngào, sau đó dùng để làm bánh hay các món tráng miệng.


Đối với các loại thảo mộc thì nên dùng dạng tươi hay dạng khô? Trên lý thuyết là dùng kiểu nào cũng được, tùy theo thói quen và sự thuận tiện. Theo kinh nghiệm cá nhân thì mình thấy những loại rau dùng để trộn salad hoặc nấu canh như basil, bạc hà, sorrel thì dùng lá tươi ngon hơn là lá khô, còn những rau có vị nồng ấm để tẩm ướp như hương thảo, oregano... thì dùng lá sấy khô rất đượm vị. Một điểm khác biệt khi dùng là lá tươi thường cho vào khi thức ăn gần chín hoặc vừa chín, còn lá khô thì cho vào ngay từ đầu hoặc trong quá trình tẩm ướp.

CÁC LOẠI GIA VỊ KHÔ - SPICES

Khác với Herbs, Spices là các phần còn lại của cây như vỏ, rễ, hạt, thân... thường ở dạng khô (nguyên dạng hoặc xay nhỏ), cũng dùng để tăng hương vị cho món ăn.

12. Hạt thì là (fennel seeds)

Ở đây mình muốn phân biệt giữa hai loại gia vị đều được gọi là thì là, đó là dill và fennel. Dill là cây thì là thông dụng ở Việt Nam hay dùng để nấu canh cá, và nó thường được khai thác dạng rau tươi. Fennel có lá nhỏ hơn nhưng thân lại to hơn, thường được khai thác hạt. Hạt fennel rất thơm, nhất là loại fennel hoang dã trồng ở các vùng núi đá. Hạt fennel ướp các món ăn, nấu nước dùng hay uống trà đều hấp dẫn cả. Nó cũng là một loại thảo dược tốt cho sức khỏe.

Thì là fennel trồng ở nhà mình, lá khác với thì là ta (dill)

Mình thì hay uống trà hạt thì là, và với các món nước (bún, phở) bao giờ cũng bỏ thêm một ít hạt thì là cho nước dùng được thơm.


13. Hạt ngò (Coriander seeds)

Cây ngò rí, hay còn gọi là rau mùi, xưa nay vẫn thường được khai thác lấy lá làm rau thơm là chủ yếu. Ở phương Tây thì hạt ngò khá thông dụng. Cũng như hạt thì là, đây là loại gia vị cần có trong tủ bếp vì hương vị đặc sắc lẫn dược tính của nó. Sườn nướng hoặc gà nấu nấm nếu có hạt ngò thì độ thơm ngon sẽ tăng lên rất nhiều lần. Hạt ngò cũng trị chứng khó tiêu, cảm cúm và giải độc (đặc biệt nước hạt ngò có tác dụng giải độc thủy ngân tốt)


14. Bột tỏi (Garlic powder)

Nói thật là sau khi dùng bột tỏi thì mình cảm thấy không mặn mà với tỏi tươi nữa. Tỏi sấy khô và nghiền nhỏ (granule) hoặc xay thành bột mịn (powder) đều có mùi thơm rất dễ chịu, không hăng. Bột tỏi được dùng trong hầu hết các món tẩm ướp từ nướng đến chiên, xào... rất tiện và thơm, lại khỏi bẩn tay.


15. Quế (Cinamon)

Ở VN thì quế hay được dùng như một loại thảo dược hơn là gia vị. Ở nhà mình thì quế rất được trọng dụng, và có đủ cả 3 dạng: vỏ khô, bột quế lẫn nước hương quế. Vỏ quế thì để uống trà, vừa thơm vừa tăng sức đề kháng. Mùi hương quế lan tỏa trong lò vi sóng lẫn căn phòng nhỏ những ngày se lạnh thật là dễ chịu. Bột quế ướp thịt ngon và trộn vào yaourt cũng thơm. Những món nướng ướp chút bột quế vừa thơm, vừa lên màu hấp dẫn, vì thế mình rất hiếm khi dùng mật ong.



16. Hồi (Anise)

Hoa hồi rất hợp với nước dùng gà, bò, các món salad, gà xé phay và cả món nướng. Ở nhà mình thường dùng nước hương hoa hồi cho tiện và đều mùi. Sắp tới sẽ mua thử bột hồi dùng xem sao.



MỘT SỐ GIA VỊ KHÁC

17. Chanh vàng (Lemon)

Đúng ra thì chanh vàng không phải là gia vị, tuy nhiên, mình vẫn dùng chanh vàng cho nhiều món nướng và đối xử nó như một loại gia vị nên vẫn đề cập trong bài này.

Hồi nhỏ học tiếng Anh do không được tiếp cận thực tế nên cứ nghĩ lemon là quả chanh xanh ở VN, sau này mới biết đó là lime, còn lemon là chanh vàng. Nước cốt chanh vàng cùng vỏ chanh thái móng để ướp đồ nướng, hoặc đơn giản là thái lát tròn mỏng rồi nướng cùng thảo mộc làm các món cá, gà... mất mùi tanh và rất thơm.


18. Gia vị hỗn hợp

Ngoài những gia vị riêng lẻ, các bạn Tây hay có một thứ gọi là seasoning mix, với sự kết hợp của nhiều spices lẫn herbs đã sấy khô và muối nhằm tạo ra một hỗn hợp tẩm ướp sẵn phù hợp một hoặc nhiều món ăn nào đó, VD gia vị ướp món nướng, gia vị ướp thịt gà/ cá/ heo/ hải sản/ xúc xích, gia vị barbecue, gia vị Ý... Tùy theo thói quen và sở thích mà bạn chọn cho mình những loại gia vị phù hợp. Như nhà mình hay ăn đồ nướng thì rất thích dùng hộp này:


Hộp này ướp thịt rất thơm. Thành phần thì bao gồm nhiều thứ: hạt thì là, hạt ngò, xô thơm, hương thảo, cỏ xạ hương, hồi hương, muối, tiêu, ớt, hành, hạt cải. Tỉ lệ đã được đong đếm phù hợp nên phải nói là rất tiện, khỏi phải suy nghĩ món này ướp với cái gì, liều lượng bao nhiêu. Còn khi nào cần làm món có một gia vị chính nào đó, VD như mình làm gà nướng lá xô thơm và chanh vàng, thì ngoài gia vị chính cứ xúc thêm một muỗng seasoning mix này để hương vị hài hòa là ổn.


Gia vị là một phần của ẩm thực và cuộc sống, thiếu nó thì món ăn trở nên đơn điệu và nhạt nhẽo, mà thừa nó thì cũng không hay, cho nên sự khéo léo của người nấu khi phối hợp gia vị nằm ở hai chữ HÀI HÒA và VỪA ĐỦ. Tùy theo thói quen và khẩu vị của gia đình mà chúng ta dùng gia vị nào và liều lượng thế nào, các công thức chỉ có ý nghĩa tương đối và mang tính tham khảo.


  • Digg
  • Del.icio.us
  • StumbleUpon
  • Reddit
  • RSS

24 nhận xét:

mecakeo said...

Bếp nhà chị đầy đủ và còn đẹp nữa. Thèm quá!

Xubee86 said...

Nhìn đẹp mắt và ngon quá!!

Mẹ gà con said...

Mấy loại này có trên muasamhangmy hết không chị yêu? Em cũng đang muốn mua một ít gia vị Tây về làm babercue.

Bich Nga said...

Dạo này chị bày ghê lắm em ơi, nhìn đâu cũng la liệt, hihi.

Bich Nga said...

Cảm ơn bạn nha.

Bich Nga said...

Những loại trên thì trong nhà chị có hết, và có thêm vài món nữa, nhưng vì không phải ai cũng quen dùng nhiều gia vị Tây nên nhập kinh doanh thì chị chỉ nhập một số loại cơ bản thôi. Hiện tại trên trang muasamhangmy.com có: hương thảo, oregano, xô thơm, hạt thì là, stevia, bột tỏi, nước hoa hồi. Sắp tới về thêm một số loại nữa. Nếu em thích làm barbecue thì sắp tới chị cũng có lọ ướp barbecue, và hộp ướp đồ nướng rub whith love.

KH said...

Fennel seeds công nhận thơm mỗi tội nấu nướng dùng xong phải lọc, em thì về cơ bản thích ăn ngon nhưng lại ngại làm, hic hic.

Bich Nga said...

Ý em là dùng hạt thì là nấu nước dùng thì phải lọc cho trong nước hả? Chính vì vậy chị toàn dùng trà túi lọc không hà. Nước thì thơm lại trong nữa. Chị cũng thuộc thành phần thích ăn ngon nhưng ngại làm mà, hihi.

ếch said...

Bài viết này của chị Nga xịn ghê hén, bên Tàu thì nói là " cần hình thức có hình thức, cần nội dung có nội dung" , bên Việt thì 3 từ thôi " quá đầy đủ" :D.. Mấy bữa nữa thể nào cũng bị báo mạng copy chôm chỉa cho coi :D

Trong list của chị có nhắc đến Sage- xô thơm nên em phải bon chen viết vài dòng. Chả là em có đứa bạn bị đau họng kéo dài mấy tháng trời, ban đầu từ cảm rồi ho rồi đau họng, cộng thêm chuyện tình cảm lẫn chuyện gia đình đều buồn, thành ra từ một cơn cảm lạnh rồi ho ra máu, bị viêm họng nặng, ko ăn uống được, nói ko ra hơi. Mấy ông bác sĩ thì cẩn thận quá mức, họ kê thuốc cứ phải từ đơn thuốc nhẹ nhất rồi nhích dần lên, mà con bệnh thì đau khổ vật vã ráng chịu. Rồi chị bạn ấy đi từ thành phố khác đến thăm em gái, mang theo một đống Sage tươi bắt phải ăn lẫn uống. Xài hết đống lá đó thì bạn ý cũng khỏi bệnh. Đúng là trước đó ko biết thì dường như nó ko hề tồn tại, đến khi biết rồi thì cứ nghe đến thuốc chữa đau họng là y như rằng trong thuốc đó có thành phần chiết xuất từ Sage. Kẹo bonbon Sage dường như người bạn nhỏ nào cũng phải ngậm ít nhất một lần trong đời... Cây Sage tương đối dễ trồng, có thể nhân giống bằng cách giâm cành được... Kinh nghiệm với cây này thì sau khi mua cây từ nhà vườn về, em cũng ko hiểu mình chăm sóc thế nào mà nó lăn đùng ra chết mới hay chứ? ( Chắc xung khắc với người :D)

@KH: có loại túi lọc riêng dành cho trà bạn àh, vì tiện dụng nên người ta cũng sử dụng để nấu ăn. Túi ý tính chất hệt như trà túi lọc, chỉ là ở trong ko có sẵn trà , thường là khổ chừng 5x5cm hoặc 5x10cm, trà hoặc gia vị bỏ vào túi đó thắt nút lại , nấu nước xong chỉ việc bỏ đi , ko cần phải mất công lọc.

Bich Nga said...

Cảm ơn Ếch vì một thông tin quá bổ ích như vậy. Giờ thì có thêm một bài thuốc tự nhiên để chữa viêm họng rồi. Nhà chị cũng đang có lá sage tươi đây.

nhn said...
This comment has been removed by the author.
Unknown said...

Bạn ơi , mình muốn mua 1 số cây tươi bên bạn , share cho mình với nhé, mình thích cây cỏ ngọt lắm , liên hệ mình qua số này nha : 0902 306030

Unknown said...

mình muốn mua cây cỏ ngọt , bạn share lại cho mình với , 0902306030 , đọc được tn thì nt mình nhé, mình sẽ gọi lại, thanks !

Unknown said...

Oregano :kinh giới tây

Unknown said...

Chị ơi!!! cho em hỏi dùng trà túi lọc nấu nước dùng dc hả chị ??

Bich Nga said...

Trà hạt thì là bản chất nó là hạt thì là cho vào túi lọc thôi, thay vì nấu nước dùng bằng hạt trực tiếp thì dễ bị cặn, chị dùng túi lọc để nước được trong.

Unknown said...

Mấy loại này c có bán ko ạ??

Bich Nga said...

Có chứ, bạn xem trang huongvixanh.com nhé.

Unknown said...

Chị ơi, cỏ ngọt chị kiếm giống ở đâu vậy? Em cũng muốn trồng thử. Chị chỉ em với

Unknown said...

bên cần mua những gia vị để sử dụng cho nhà hàng Ý.không biêt chị có thề cho em thông tin để liên hệ ua hàng khong?

chiennd0210 said...

Mình muốn mua hạt cây thì là Fenel. Bạn giới thiệu giúp. 0907125050

Doanh Doanh said...



đặt vé máy bay eva air
săn vé máy bay đi mỹ giá rẻ
hang ve may bay korean
mua vé máy bay đi mỹ ở đâu
vé máy bay đi canada giá bao nhiêu
Nhung Chuyen Di Cuoc Doi
Ngau Hung Du Lich
Tri Thức Du Lịch



Loa kéo chính hãng said...

Người dân mỗi nước có sở trường ăn uống khác nhau; nhưng cơ bản họ thích dùng các loại gia vị giống Việt nam

Ẩm thực Hàn Quốc và Sức Khoẻ said...

10 loại thảo mộc phổ biến dùng trong nấu ăn

Post a Comment