Powered by Blogger.
RSS

Nuôi dưỡng mầm cây (phần 1)

Khi cuộc sống có quá nhiều áp lực với những bộn bề vây quanh, người ta bắt đầu tìm đến những trò giải trí đem lại niềm vui nhẹ nhàng và gần gũi với thiên nhiên như câu cá, làm vườn, đạp xe trên những con đường xanh mát... Nhà ở ven sông, nhưng mình không có thói quen câu cá. Bù lại, mình thích làm vườn.

Dĩ nhiên, nếu quá bận rộn và muốn làm một phát ăn ngay, bạn có thể ra tiệm mua chậu hoa đã nở tưng bừng về chưng cho đẹp nhà. Nhưng có lẽ, thú vui của người làm vườn, từ việc chọn hạt, ươm mầm, bón phân tỉa cành, hàng ngày theo dõi cây con lớn dần lên rồi ra nụ, trổ hoa... là một thứ giá trị tinh thần không dễ gì mua được. Trồng một cái cây từ khi gieo hạt đến lúc thu hoạch giúp chúng ta tĩnh tâm hơn, kiên nhẫn hơn, yêu đời hơn, biết quan tâm và chăm sóc người khác, bởi vì cây cũng giống như con người, biết đón nhận sự quan tâm của chúng ta và đền đáp lại bằng hoa trái, bằng niềm vui đem lại mỗi ngày.

Nuôi dưỡng mầm cây - có thể nói vừa khó vừa không khó. Thực sự không khó khăn gì để cây nảy mầm và vươn lên hàng ngày nếu chúng ta dành cho nó sự quan tâm đúng mức và cả đúng phương pháp nữa. Còn một khi đã không có tình yêu cây cỏ, thì có lẽ lý thuyết nào cũng khó giúp cho cây trưởng thành, đơm hoa kết trái.

1. Chọn hạt giống

Đây là khâu đầu tiên, đòi hỏi bạn phải có một chút lý trí và am hiểu nhiều về điều kiện trồng trọt ở nhà bạn. Cùng ở Việt Nam, nhưng khí hậu mỗi miền mỗi khác; cùng một thành phố, nhưng nhà bạn hướng Tây, nhà tôi hướng Đông; cùng nơi sống và cùng hướng nhà, nhưng nhà bạn có mảnh vườn rộng đầy gió, nhà tôi chỉ có cái ban công bé teo để trồng trong chậu... thì đã làm nên sự khác biệt lớn khi chọn hạt rồi.

Điều tiếp theo cũng rất quan trọng là chất lượng hạt. Một số loài cây thuộc loại dễ trồng thì nhìn chung hạt cứ tuốt trên cây xuống là okie. Nhưng nhiều loại khó trồng hơn thì nên chọn hạt giống của các nhà cung cấp uy tín, có nghiên cứu cẩn thận về việc khai thác và bảo quản. Mình ví dụ: hạt dã yên thảo mình mua ở SG chưa bao giờ lên cây, đến nỗi mình đã từng viết trong một entry rằng DYT không trồng được ở SG, chỉ mua hoa về chưng. Nhưng cũng hạt DYT mình mua ở Mỹ thì lên cây 100%, ra hoa sau 1,5 tháng.


Nhìn chung, hầu hết các loại hoa, rau, cây ăn quả đều thích nắng sáng. Có nắng thì hoa mới nhiều và thắm sắc. Một số loại ưa khí hậu mát mẻ nhưng vẫn phải có nắng. Vì vậy khi mua hạt, bạn cần cân nhắc xem nơi trồng cây của nhà mình có nắng và nhiều ánh sáng không. Ví dụ:

- Cà chua: thích ánh sáng mạnh và nước nhiều. Nếu nhà bạn không có sân, ban công không đủ sáng, trồng cây trong góc khuất bị các bức tường che chắn... thì đừng trông mong gì cà chua sẽ lớn và ra quả nghen. Hầu hết các loại cây rau quả khác cũng thích nắng sáng như dưa leo, khổ qua, bầu bí mướp, chanh dây...

- Hoa dây leo: nhìn chung đều dễ trồng, dễ nảy mầm và nhanh ra hoa. Nếu bạn mới tập tành trồng hoa thì các loại dây leo là một thử nghiệm tốt vì xác suất thành công rất cao. Những loại hoa như morning glory, tóc tiên dây, lan tiêu, huỳnh anh huỳnh đệ, tigôn... đều là những loại dễ lên cây, nhanh lớn, ra hoa nhiều, chỉ cần bạn trồng nơi có nắng sáng và thỉnh thoảng tưới nước, vì vậy ai mà làm cho tụi nó chết được thì thiệt là "tài năng" đó nha.

- Thanh tú, Mexican Petunia, catchfly, cosmos vàng... là những loại cây "đẹp người đẹp nết". Chúng cũng dễ trồng như hoa dây leo và ra hoa triền miên miễn là bạn trồng nơi nhiều nắng. Bạn chẳng cần bón phân gì nhiều, cứ 1-2 ngày tưới nước là okie. Thậm chí đi xa mấy tuần về mấy ẻm hơi heo héo, cho uống miếng nước lại tươi xanh.

- Cosmos lá nhuyễn (đỏ hồng trắng), dã yên thảo, đậu thơm... là những loại hoa nhan sắc kiều diễm nhưng khá "yểu điệu thục nữ". Các em này cần có nắng để da dẻ thêm hồng nhưng lại thích mát để không bị héo úa, đặc biệt làn da các em thuộc loại nhạy cảm nên tránh xa các thể loại côn trùng nhé. Chăm các em phải chịu khó nâng niu một chút. Bù lại, khi các em ra hoa thì bạn sẽ nhận được niềm vui bất tận.

- Tử la lan, thu hải đường, tiểu quỳnh, nhiều loại hoa lan... là các loại hoa ưa mát. Bạn chỉ cần cho tắm chút nắng mai rồi để cây nơi khô ráo, mát mẻ thì cây mới bền.

- Nếu muốn trồng trong nhà, bạn chọn các loại cây lá xanh hoặc vài loại gia vị, dương xỉ... Tuy những cây này chịu bóng song thỉnh thoảng cho ra ngoài phơi sáng chút thì cây sẽ tươi tốt  hơn.

Nói chung, chủng loại cây thì nhiều, mỗi loài một đặc tính, mình cũng chỉ là dân làm vườn amateur nên không thể nào biết hết được. Vì thế, khi bạn yêu thích một loại cây nào đó, thì con đường nhanh nhất để tìm hiểu thông tin là hỏi bác Google. :D

2. Chọn thời điểm gieo hạt

Mùa thu gieo hạt
Chờ mầm cây lên
Lá vươn xanh mát
Long lanh sương mềm

Nhìn chung có thể gieo hạt quanh năm, nhưng nếu chọn một thời điểm lý tưởng nhất cho hầu hết cỏ cây thì đó là mùa thu. Thiên nhiên vốn đã mặc định mùa thu quả chín, hạt rơi xuống đất, ủ mầm qua mùa đông, sang xuân thì đâm chồi nảy lộc, cuối xuân ra hoa và sang hè kết trái. Bây giờ, trừ các khu rừng nguyên sinh, cây cối ít nảy mầm tự nhiên mà đều có sự can thiệp của con người. Có sự tác động của khoa học kỹ thuật, tỷ lệ nảy mầm cao hơn, ít bị các "hiểm họa" từ thiên nhiên như gió cuốn hay côn trùng ăn mất hạt.

Hạt cần nhiệt độ ổn định và ấm áp để nảy mầm. Đất đầu xuân thường lạnh, nhưng đất mùa thu lại ấm do vừa trải qua một mùa hè, khí trời lại mát mẻ để mầm cây vừa nhú lên dễ thích nghi. Nếu bạn không đảm bảo được vấn đề khí hậu, tốt nhất nên có biện pháp xử lý hạt hoặc gieo trong các thỏi đất dinh dưỡng vốn đã được nghiên cứu kĩ về nhiệt độ, độ ẩm, dưỡng chất... cần thiết cho hạt nảy mầm.

3. Gieo hạt

Nếu bạn lười, thì cách gieo hạt đơn giản nhất là quăng xuống đất, hoặc cắm hạt xuống đất. Tuy nhiên, gieo kiểu này thì tùy cây và điều kiện sống ở nhà bạn mà tỉ lệ nảy mầm có cao hay không. Có loại rất dễ nảy mầm nhưng bị gió thổi bay hạt, côn trùng tha mất... thì cũng như không.

Vì hạt giống không dễ gì có được nên chúng ta cần cẩn thận hơn một chút. Mình thường gieo hạt trong các khay chia lỗ. Hạt lớn và hạt trung thì mỗi lỗ 1 hạt (cà chua, morning glory, cosmos, tóc tiên dây...), hạt li ti thì mỗi lỗ 2-3 hạt (dã yên thảo, cúc...). Với các loại hạt dễ trồng thì mình chỉ gieo trong đất sạch dinh dưỡng mua ở tiệm cây và đặt khay nơi có nắng mai, không bị mưa tạt vào hoặc gió quá mạnh:


Với hạt khó hơn hoặc quý hiếm thì mình gieo trong các thỏi đất chuyên dụng đặt trong cái lồng ươm mini như thế này:


Trồng kiểu này thì cây khó tính mấy cũng lên. Do chất trồng tốt nên hạt dễ nảy mầm và cây con nhanh khỏe, lại có nắp lồng che chắn nên hạt và cây không bị hư hao hay côn trùng phá hoại. Lúc cần lấy khí trời chỉ việc mở cửa sổ phía trên. Mình đã thử nghiệm thì lên 100% với mọi loại hạt đã trồng, mỗi tội mắc tiền.

Một số kỹ thuật để hạt nhanh nảy mầm, nhất là các loại hạt khó trồng:

- Ngâm nước ấm: Ngâm theo tỉ lệ 2 sôi 3 lạnh qua đêm. Tuy nhiên cần lưu ý là không phải hạt nào cũng ngâm. Mấy hạt nhỏ li ti như dã yên thảo thì không ngâm, hoặc mấy loại hạt basil mà ngâm là nó nở ra cho bạn... pha sinh tố. :D

- Rạch vỏ: Với các loại hạt to và cứng thì nước khó thâm nhập vào bên trong nên cần trợ giúp bằng cách rạch vỏ. Trước hết là ngâm hạt giống trong nước ấm khoảng 1 ngày cho mềm, sau đó xử lý các hạt chìm. Hạt nào nổi thì thử ngâm thêm xem có chìm không, nhưng đa phần đó là các hạt "tịt", có gieo cũng chả lên.

- Ủ lạnh: Những vùng ôn đới do điều kiện tự nhiên có một mùa đông lạnh giá nên hạt khi rơi xuống đất vào mùa thu đều được trải qua giai đoạn ủ lạnh dưới đất sâu trong mùa đông. Ở xứ mình, nhất là phương Nam không có mùa đông, thì với các loại hạt "đỏng đảnh", nên thực hiện thêm khâu ủ lạnh. Cách làm rất đơn giản: đặt hạt trong khăn giấy ẩm rồi cho vào túi zip và đặt ngăn mát tủ lạnh. Mình thì thấy xã hay ủ trong khăn sữa em bé có thấm nước, cất trong hộp nhựa để tủ lạnh. Do xã mình hay trồng mấy loại cây kiểu như ô liu... nên ảnh cẩn thận lắm, còn mình chỉ trồng hoa, rau thông thường nên toàn gieo trực tiếp không hà.

4. Bảo quản hạt giống

Hạt giống có thể để cả năm trời mới gieo trồng vẫn okie miễn là bạn bảo quản tốt. Hãy giữ hạt giống nơi khô ráo và thoáng mát, lý tưởng hơn là đặt vào ngăn mát tủ lạnh (nên gói kín để tránh sáng và tránh ẩm).

Còn bây giờ khoe mấy cái mầm cây iu iu nè:

Em morning glory này sinh đôi, gieo 1 hạt mà lên 2 cây :)

Em cà chua chocolate
Thành quả:


  • Digg
  • Del.icio.us
  • StumbleUpon
  • Reddit
  • RSS

31 nhận xét:

mecakeo said...

Em morning glory sinh đôi chưa biết như thế nào nhưng qua tay mẹ Nga chắc chắn xinh rồi, hay là mẹ Nga cố gắng thuyết phục ba (hổng biết tên) cho ra đời 2 em sanh đôi nữa đi. Hihi, chúc gia đình chị vui nhé.

Bich Nga said...

Oài, cái này là điệp vụ bất khả thi rồi, coi bộ còn khó hơn gieo hạt đã bị luộc nữa. :D

Anonymous said...

Nhìn cái lồng ươm của chj mà thèm quá ạ, chj ui post phần 2 hướng dẫn cách gieo hạt và chăm mầm cây không bị úng nhé chj nhé. e toàn làm cây mầm chết thui:((

mimosa14284 said...

Dây tóc tiên em bắt đầu gieo hạt cho tới khi ra hoa là tất cả 1 tháng 20 ngày...và sau đó em thu lại những hạt của những nụ hoa tàn...

Bich Nga said...

Tóc tiên dây dễ trồng, nhanh ra hoa, dễ thu hoạch, mà ngoại hình cũng xinh xắn nữa, đẹp người đẹp nết! :)

Thế Uyên said...

Em mua của chị khoảng 10 loại hạt. Gieo loại nào cũng thành công khoảng 80% (đó là lên cây, ra hoa thôi chứ chưa thấy quả); chỉ có em catchfly gieo 2 lần đều lên được khoảng 2cm rồi ẻm đẹt hoài 3-4 ngày rồi héo héo rồi tiêu luôn; em bina dâu thì không thèm lên cây nào hết.

Em gieo trong khay đựng trứng, để trong nhà có sáng, không có nắng trực tiếp và tưới hàng ngày. Hay là do đất ta, em mua đất bịch 10kg của Sài Gòn xanh. Sao em thấy chị gieo bằng gì mà cứ có sợi sợi nhô lên vậy?

Bich Nga said...

Thành công 80% là okie rồi vì còn phải tính đến khả năng hạt bị tác nhân bên ngoài làm hại hay côn trùng tha mất. Như chị nhiều loại hạt lên 100% mà vẫn bị hư hao vì những lý do hết sức nhảm nhí như đi chơi về để cây bị phá, hay kéo dây phơi quần áo mạnh quá làm nó gãy, hehe. Bina dâu chị trồng trong các thỏi đất gieo chuyên biệt thì lên, chưa thử đất thường nên không rõ, còn một số loại khác như hoa dây leo thì đất thường cũng lên.

Chỗ gieo có sợi nhô lên đó là giá thể em à, cái này tốt hơn đất dinh dưỡng, nhưng mà dùng đất thì cũng okie rồi. Khay trứng của em có lỗ thoát không vậy? Cần thiết phải có lỗ thoát nha, và nên cho cây tắm nắng nếu không nó dễ còi lắm.

Catchfly là loài ưa nắng, không đòi hỏi chăm sóc nhiều, giống như hoa thanh tú vậy. Em phải cho ra nắng và tưới vừa phải thôi.

Quỳnh said...

hic, bina dâu em gieo được 1 tuần rồi. Cũng chưa thấy lên. Thỏi đất gieo chuyên biệt mà chị nói ở trên là gì vậy chị? Mua ở các cửa hàng hoa có ko ạ?

Bich Nga said...

Thỏi đất của chị là bio-sponge, phải rước từ bên Mỹ về đó, đắt lòi, tính ra cũng khoảng 10k/thỏi mà phải mua tới 80 thỏi chứ người ta đâu bán lẻ, hic. Chị để dành hạt nào quý lắm hoặc đỏng đảnh lắm mới xài, chứ bọn cà chua, cosmos, hoa dây leo các kiểu thì khỏi đi, được gieo trong giá thể là tốt lắm rồi, còn không thì đất thường nữa kia.

The gardener said...

Chj ơi cho e hỏi là dùng giá thể trên với chậu trồng thông minh để trồng cây thì có phải phun sương bề mặt hàng ngày không hay cứ khi phao báo hết nước mới đổ thêm vào ạ. E cảm ơn chj

Bich Nga said...

Khi nào phao báo hết nước mới đổ thêm, nhưng thỉnh thoảng ra đứng ngắm có ngứa tay thì phun sương chút đỉnh cho các ẻm thêm long lanh, long lanh...

Quỳnh said...

hehe, thông báo với chị Nga là bina dâu của em đã nẩy mầm rùi chị ạ. Sáng nay ra ban công ngó ngó nghiêng nghiêng thì thấy cây con be bé xinh xinh bắt đầu nhoi lên rùi. Em đang tính mua giá thể về gieo hạt lại xem sao thì bina dâu đã nẩy mầm, hehe. Tiếc là vội quá, chưa chụp được hình up lên facebook ^_^

Unknown said...

Chị Nga ơi cây Kiwi của chị lớn thế nào rùi? Em gieo 2 lần đều thất bại, e mới mua chậu thông minh về để trồng Kiwi, hi vọng em í sẽ nảy mầm.

Unknown said...

chị ơi cho em hỏi sao em trồng mấy cái cây đậu đen xanh lòng hoài thì lúc nào hạt cũng hư và chết, dù em sáng nào cũng có tưới nước cho hạt giống hạt giống đậu đen xanh lòng ,em trồng nó trong 1 chậu cây ,nhưng lần nào cũng 0 thấy hạt nảy mầm dù chờ tới 1 tuần(nghe nói trồng bằng hạt thì 3-5 ngày nảy mầm),hay là do em tưới nước nhiều vì em dùng 1 cái ly nhực đổ nước ô chậu cậy thì nước ngập một chút ,mỗi ngày em tưới có 1 lần mà không hiểu sao hạt 0 nảy mầm dù chờ 1 tuần ,xin chỉ em cách làm hạt đậu đen xanh lòng nảy mầm sau 1 ngày gieo như đậu xanh

Bich Nga said...

Trong quá trình gieo hạt chỉ cần gieo đất ẩm hoặc tưới phun sương là đủ, úng quá cũng hư hạt đó em.

Unknown said...

vậy chỉ tưới một ít nước thôi hả

Unknown said...

chị ơi nếu ngâm mấy hạt đậu đen xanh lòng vô nước nhiều ngày có làm hạt chết 0,và có làm hạt giống nảy mầm nhanh 0.

Unknown said...

có bao nhiêu loại cây có thể dùng lá trồng như cây sống đời

Unknown said...

chị ơi mấy cây hoa như cây hoa cúc,hồng,huệ, và những loại cây hoa thân thảo như cây 3 cây đó cũng có hạt giống a

Anonymous said...

chị ơi, em gieo hạt bí ngòi và dừa cạn từ chủ nhật vừa rồi, đến nay là 6 ngày, 3 em bí ngòi đã lên mầm... còn lại thì chưa thấy động tĩnh gì nữa! lan can nhà em thì nắng chói chang vào buổi chiều thôi, vậy em làm sao để bảo vệ mấy em mầm cây này vậy chị? Có cần cho nó tắm nắng chút xíu nào không, hay là che kín cho ẻm an toàn??? Mong hồi âm của chị nhiều nhiều!

Bich Nga said...

Trong giai đoạn gieo hạt nên gieo chỗ mát em nhé, nếu có nắng cũng chỉ là nắng nhẹ thôi. Em gieo vào khay/chậu để nơi mát, khi cây mầm khoảng vài cm thì chuyển dần ra chỗ nắng nhưng đừng gắt quá.

Unknown said...

C ơi cái lồng ươm hạt mini kia mua ở đâu c nhỉ, e search mà ko thấy

Bich Nga said...

Chị mua ở Mỹ, mắc lắm, cũng không cần thiết phải sắm đâu em.

polopp said...

huhu mình trồng mấy hạt đậu đen (loại dùng nấu chè đó) xuống chậu cây , 0 hiểu sao khi lấy ra thấy mấy con dòi bám trên, và cũng không hiểu sao khi trồng trên chậu thấy mấy hạt đậu đen nó có mấy cái đốm gì đó . mình tưới nước cho mấy hạt đậu 1 ngày 1 lần , cũng 0 nhiều lắm có làm nó bị dòi 0.

Unknown said...

Chị ơi chị chỉ e cách ươm tử la lan đj chị. Ươm mãi chẳng đc cây nao huhu

Unknown said...

chị Thu Tran ơi, chị trồng kiwi thế nào rồi hả chị? giản to và có quả chưa ại? chị bày cho e kinh nghiệm trồng, mua hạt vs chọn đất với. em cảm ơn chị ạ

Unknown said...

cho mình hỏi hạt cam để lâu trong nước có sao 0 ,như có bị hư bị chết bị hỏng.còn hạt chanh có phải phải trồng ngay khi nó còn chưa khô tức còn ướt mới nảy mầm được.

Unknown said...

cho mình hỏi nếu trồng nho làm cảnh bằng cách thông thường có nảy mầm 0,hay là phải trồng theo cách của trang web này http://hoalancaycanh.com/diendan/bai-viet/4002-trong-nho-tu-hat.html mới nảy mầm

Unknown said...

có ai từng trồng cây tiên ông từ củ tiên ông chưa,dễ trồng 0

Doanh Doanh said...



hãng eva airline
gia ve may bay eva di my
vé máy bay korean airlines
vé máy bay đi mỹ rẻ
đặt vé máy bay đi canada
Cuoc Doi La Nhung Chuyen Di
Ngau Hung Du Lich
Tri Thuc Du Lich






Bán buôn loa kéo said...

Cảm ơn tác giả đã chia sẻ nội dung rất hữu ích

Post a Comment