Vitamin cho gia đình

Hẳn là ai cũng biết vitamin đóng vai trò rất quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe và tăng cường sức đề kháng, đặc biệt đối với trẻ nhỏ đang trong độ tuổi phát triển. Tuy nhiên, không phải ai cũng có chế độ ăn uống hợp lý đáp ứng lượng vitamin cần thiết cho cơ thể, nhất là trong thời buổi thức ăn công nghiệp đang hiện diện ngày càng nhiều trong mỗi gia đình. Trong bài viết này, mình đề cập một số tác dụng của vitamin và khoáng chất cũng như các cách bổ sung vitamin và khoáng chất cho gia đình.

- Vitamin A: Có tác dụng làm đẹp da, tăng cường thị lực, hạn chế bệnh truyền nhiễm; có nhiều trong bơ sữa, trứng, cà rốt, bí đỏ, khoai tây...

- Vitamin B: Có tác dụng ổn định thần kinh và tuần hoàn máu; có nhiều trong bơ sữa, trứng, thịt bò, thịt gà, đậu nành...

- Vitamin C: Có tác dụng làm đẹp da, tái tạo tế bào và tăng cường sức đề kháng; có nhiều trong các trái cây chua như cam, chanh, quýt, bưởi, dưa hấu, kiwi, cà chua, bông cải xanh...

- Vitamin D: Có tác dụng giúp cơ thể hấp thụ canxi, chống còi xương; có nhiều trong các sản phẩm từ sữa. Đặc biệt chế độ phơi nắng hàng ngày giúp cơ thể tổng hợp vitamin D hiệu quả.

- Vitamin E: Có tác dụng ngăn ngừa lão hóa, đẹp da, đẹp tóc, ngăn ngừa ung thư và bệnh tim mạch, tăng cường hệ miễn dịch; có nhiều trong quả gấc, dầu thực vật, các loại hạt có dầu, rau dền, su hào...

- Canxi: Có tác dụng làm chắc răng, khỏe xương; có nhiều trong sữa, yaourt, phô mai, hải sản.

- Sắt: Có tác dụng hình thành và tái tạo tế bào máu, đặc biệt quan trọng đối với bé gái ở tuổi dậy thì, phụ nữ tuổi sinh sản; có nhiều trong thịt bò, các loại thịt đỏ, đậu...

- Kẽm: Có tác dụng tăng cường hệ miễn dịch, chống viêm nhiễm; có nhiều trong hàu, tôm cua, rau chân vịt...

Cách hấp thụ vitamin và khoáng chất đơn giản và hiệu quả nhất là có một chế độ dinh dưỡng hợp lý, kết hợp với tiếp xúc ánh nắng ban mai mỗi ngày. Dưới đây là mô hình tháp dinh dưỡng lấy từ trang viendinhduong.vn:


Thiếu vitamin ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe và thừa vitamin cũng vậy. Nếu đảm bảo một chế độ dinh dưỡng hợp lý thì không cần dùng thêm là các loại thuốc bổ sung vitamin và khoáng chất nữa. Tuy nhiên, với điều kiện công việc và sinh hoạt còn nhiều hạn chế (rất nhiều gia đình chỉ ăn một bữa ở nhà, những bữa ăn qua quýt tại nơi làm việc ít khi đạt yêu cầu dinh dưỡng) nên không phải lúc nào chúng ta cũng có được một thực đơn cân đối và giàu dưỡng chất. Lúc này, việc bổ sung vitamin và khoáng chất qua con đường thuốc bổ là một cách khá nhanh gọn và hiệu quả. Tuy nhiên, cũng nên lưu ý rằng: thuốc bổ chỉ trợ giúp chúng ta bổ sung phần thiếu, không thể thay thế cho một chế độ ăn lành mạnh.

Dưới đây là một số loại thuốc bổ sung vitamin và khoáng chất mà mình dùng cho gia đình (chỉ có tính tham khảo). Trên thị trường có rất nhiều loại thuốc với chức năng và thành phần tương tự nhau, các bạn có thể chọn cho mình nhãn hiệu phù hợp với gia đình theo hướng dẫn của bác sĩ, nhớ lưu ý thành phần thuốc, nhãn hiệu uy tín và hạn sử dụng.

Bé dưới 6 tháng tuổi:

Ở độ tuổi này, nếu bé được bú mẹ hoàn toàn và mẹ có chế độ ăn giàu dinh dưỡng, bé được phơi nắng hàng ngày, chỉ số phát triển tốt thì không cần bổ sung thứ thuốc bổ nào cả. Tuy nhiên, nhiều bé sinh vào mùa đông hoặc không có điều kiện phơi nắng thì nên bổ sung vitamin D để chống còi xương. Có thể dùng thuốc bổ sung vitamin D dạng nước của hãng Mead Johnson (Mỹ), sản xuất tại Canada, uống mỗi ngày 1ml. Ở Việt Nam thì các bác sĩ hay kê Aquadetrim của Ba Lan, uống mỗi ngày 2 giọt.

Lưu ý rằng vitamin D giúp hấp thụ canxi chứ không thay thế được canxi, do đó mẹ cũng nên ăn các thức ăn giàu canxi để có nguồn sữa mẹ tốt. Nếu bé có triệu chứng thiếu canxi như khó ngủ, đổ mồ hôi, rụng tóc hình vành khăn... thì bác sĩ sẽ cho bé uống bổ sung thêm canxi.

Bé 6 tháng đến 4 tuổi:

Bé vẫn cần được phơi nắng hàng ngày. Ở tuổi này bé đã dùng nhiều loại thức ăn ngoài sữa nên việc bổ sung vitamin và khoáng chất cho bé đơn giản hơn. Hãy chuẩn bị cho bé một thực đơn cân đối, đầy đủ thành phần dinh dưỡng, nhiều rau xanh, ăn hoặc uống nước trái cây hàng ngày. Những loại trái cây rất tốt cho sức khỏe của bé là quả bơ, đu đủ, chuối, dưa hấu, cam, kiwi, táo... Mình cho Kitty dùng thêm Poly Vi Sol with iron của Enfami - Mead Johnson với liều dùng được đề nghị cho bé từ sơ sinh đến 4 tuổi là 1ml mỗi ngày. Đây là thuốc bổ sung 9 loại vitamin và khoáng chất, đặc biệt tăng cường thêm chất sắt rất cần thiết cho giai đoạn phát triển mạnh của bé.


Nếu bé không thích thuốc dạng nước thì có thể dùng dạng bột, loại mutivitamin này hương vị thơm ngon, dễ trộn vào sữa hoặc thức ăn dặm cho bé:


Bé cũng cần bổ sung thêm DHA tốt cho trí não. Đây là DHA dạng uống dùng cho bé sơ sinh (dưới 1 tuổi), liều dùng tùy theo cân nặng. Trên 1 tuổi thì cũng dùng nhãn này nhưng loại khác. Với bé đang trong thời kỳ bú mẹ thì mình nghĩ không cần vì sữa mẹ đã giàu DHA rồi, nhưng bé bú sữa công thức thì nên bổ sung.


Bé 4 tuổi trở lên:

Ở tuổi này có thể cho bé dùng mutivimin dạng kẹo dẻo và nên chọn một hãng uy tín. Khá nhiều người chọn bộ thuốc bổ của ChildLife (dùng từ 6 tháng đến 12 tuổi), chủ yếu là loại: bổ sung vitamin và khoáng chất, bổ sung canxi, tăng cường sức đề kháng. Còn mình thì chọn Gummy Bear Essentials của Rainbow Light theo sự hướng dẫn của bạn mình là bác sĩ nhi. Về việc bổ sung DHA thì mình không dùng thuốc nữa mà cho bé ăn hạt CHIA cùng cả gia đình. Đây là loại hạt rất tốt cho sức khỏe, hàm lượng omega 3 còn cao hơn cá hồi, xuất xứ từ Nam Mỹ và hiện nay rất được các bạn Tây ưa chuộng vì nhiều lợi ích của nó. Nó là thực phẩm, đi vào cơ thể con người theo con đường ăn uống tự nhiên, mà lại có rất nhiều cách chế biến cùng đồ ăn thức uống nữa. Cách đơn giản gọn nhẹ nhất là mỗi ngày trộn một muỗng cafe hạt Chia vào yaourt hoặc ly nước ép trái cây cho bé dùng sau bữa ăn sáng. Mình sẽ viết một bài riêng về loại hạt Chia này - cả công dụng và những cách chế biến thông dụng.


Khi bé bước vào tuổi dậy thì, nên chọn những loại phù hợp theo giai đoạn phát triển và theo giới tính. One A Day có loại thuốc bổ cho teen, nam và nữ riêng. Cháu gái mình xài loại này:


Các thành viên khác:

Các thành viên khác trong gia đình nếu có nhu cầu bổ sung vitamin và khoáng chất có thể dùng Centrum hoặc One A Day, cả hai đều là những nhãn thuốc nổi tiếng ở Mỹ, có loại riêng cho từng giới và từng độ tuổi. Nhà mình thì dùng Centrum.


Thông thường, chúng ta bổ sung vitamin và khoáng chất để hỗ trợ cho một chế độ dinh dưỡng chưa toàn vẹn chứ đừng lạm dụng, và luôn phải hỏi ý kiến bác sĩ nếu dùng liều cao. Việc dư thừa vitamin hoàn toàn không tốt cho sức khỏe, đặc biệt là vitamin A và D nếu thừa sẽ tích lũy trong cơ thể gây hậu quả về lâu dài. Khi dùng thuốc bổ multivitamin cho bé, nên để ý liều dùng mỗi ngày không được quá 5.000 IU vitamin A và 400 IU vitamin D. Thông tin này thường được ghi rõ trong phần hướng dẫn sử dụng thuốc.